Paumié-bes
Chamaerops humilis
Arecaceae Palmae
Autre noum : Doum.
Noms en français : Palmier nain, Doum.
Descripcioun :Aquéu paumié s'èi bèn naturalisa (bessai dóu païs proche Vilafranco ?) dins li roucaio e la sablo en ribo de mar. Li fueio soun tipicamen en ventau (fotò) e pourtado pèr de pecou cubert d'aspreta. Fai d'enflourejado en paumo longo de 20 à 50 cm. Li fru fan de 1 à 2 cm.
Usanço :Li bourroun soun esta manja di tèms de carestié en Sardègno e en Africo de l'uba.
Port : Aubret
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chamaerops
Famiho : Arecaceae
Famiho classico : Palmae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 20 à 50 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Mars à mai
Liò : Roucaio
- Sablo
Estànci : Termoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Chamaerops humilis L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753